对话能避免偏见

《可兰经》2章216节表示，有时我们不喜欢的东西，对我们是好的。有时候，我们喜欢的东西，对我们来说是不好的。当然，真主更清楚我们所不知道的事情。以阿拉这些圣言，我试图了解在社交媒体上引起争议的统考问题背后之道理，尤其在希盟执政后的政治论述。

在统考争议事件上，让我对具有强烈爱国精神华裔友人更了解。以前，我对华社文化的认识仅仅来自服装。但现在，我对华社的了解，扩大到文化和友谊精神层面。

统考问题背后出现的政治游戏，令我感到不安，尤其看到两种极端看法，带著族群的标志时：马来人对华人。双方似乎无法找到共同点。我更担忧的是，看到有人开始质疑同胞的爱国精神。

作为一个曾在巴基斯坦和埃及受教育者，我发现那里的社会虽是同一个民族和同一个宗教，但冲突不断，甚至互相杀害。就因为彼此在宗教和政治意识上有所不同，彼此互相指责。

对话交流化解分歧

我在这两个国家的经历，希望不会发生在马来西亚。身为马来人，我不应仇视也是马来西亚公民的印裔、华裔、卡达山人和伊班人等，同理其他族人也不应仇视我或马来人。

在我看来，所有公民不分种族、宗教和肤色，都需要准备好发展这个国家，而不是制造一种令人沮丧的偏见，毁掉这国家。

来自毛里塔尼亚著名宗教学者阿都拉巴雅（Abdullah bin Bayyah）就时常倡议对话交流。我相信通过对话交流，能解决分歧，尤其从我个人的经验而言，我曾对基督徒社群充满敌意。然而，当我受邀请与基督徒朋友对话时，我对他们的偏见就消失了。

因此，在日益僵化的统考课题上，我采取了对话的方式。我参与了马大学生组织主办的论坛，并与林连玉基金会及董总接触和交流。

虽然场上，只有我一个马来人，但对话会上，我并没觉得自己被孤立。我觉得，我是他们的一分子。他们很开心的回答我的问题。他们对我的态度非常友好，这不禁令我心酸，为何他们的爱国精神遭到质疑。

有趣的是，当我回到家时，接到其中一位与会者通过社交媒体Whatsapp，传达谢意。这样的经历，是我与同族马来人交往时不曾遇过的。在我看来，这种文化在马来社会中并不看重，但对华社而言，却是另一回事。我如此认为，因为我不止一次遇到这种情况，在我多次出席涉及华裔朋友的活动时，他们也会这样做。为何如此，只有阿拉知道。

对伊斯兰认识粗糙

在对话中，我提出了许多意见，也获得良好的反响。但是，有些事情引起我关注，因为这涉及我的生活经历。其中令我关注的事，甚至我把这体会与他们分享，那就是我刚从al-Azhar大学回来的时候。有一天家里的空调坏了，来了两个华裔维修工人。我视他们为客人，准备了三杯茶和一些糕点。

在他们修理好后，我请他们坐下喝茶吃糕点，但他们犹豫不决。他们告诉我，之前没受过这样招待。一般也只是提供盒装水或铝罐装饮料。我解释，我是马来穆斯林，我所学的伊斯兰，从未教导对不同宗教歧视，更不必说因为不同种族和文化，而歧视之。

实际上，对非信徒的歧视行为，是源于马来社会的伊斯兰实践，与先知教导的伊斯兰实践大不相同。前者认为，吃猪肉的非穆斯林所使用过的杯盘，不能再使用。这与圣训相反，后者认为使用这些杯盘并没有问题，而且也只需一般清洗，就如用餐后，清洗肮脏的杯盘般。

令人不解的是，有一些马来人认为不可与非穆斯林共用杯盘，但他们常爱去用餐的嘛嘛档里，其杯盘也是吃猪肉的非穆斯林用过的。

是的，这不是伊斯兰的问题，而是少数马来人对伊斯兰的肤浅认识所致。这种肤浅，使伊斯兰远离了非马来人社会。

在雪州格拉纳再也，我也遇过如此的事，一名在店内一角卖炒粿条的华裔阿姨，我肯定其不是穆斯林，但其炒粿条非常香。

有一天，我和马来穆斯林朋友一起去了那里用餐，我叫了一盘炒粿条，马来穆斯林友人奇怪地看著我，他们问，这清真吗？我答说，伊斯兰禁止猪肉，但阿姨的炒粿条只炒鲜蚶，没有猪。所以，为何说这非清真？

受聂阿兹影响

他们再问，这可是非穆斯林炒的。我反问，先知是在叔叔阿布塔利家里长大的，阿布塔利不是穆斯林。因此，先知在叔叔家吃的食物是非清真吗？同样，先知曾吃过一块由犹太女子烹煮的羊肉，也吃过由信奉基督教的Najran社区提供的奶酪，试问先知是否做了违教规的事？

这个问题，我的马来穆斯林友人无法回答。因此，我得出结论认为，我国马来穆斯林社会的最大问题不是因为伊斯兰，而是他们在错误的框架内了解伊斯兰。结果，穆斯林以宗教为由对马来西亚的非穆斯林产生偏见。

当我还是孩童时，聂阿兹（已故伊党精神领袖）给予我很大影响。我选择在巴基斯坦和埃及深造，就是因为这两个国家是聂阿兹求知的地方。此外，聂阿兹也经常提到，他对华社的钦佩，以至在他任吉兰丹大臣时，州政府拨款建设具中国风格的清真寺。他还提到，希望有一天，华人能出任我国首相，前提是他是一名穆斯林。他的理由是华人是一个勤奋的民族，能够很好地发展国家经济。

我有时会想，为什么聂老当年这么说？也许他是有意的，因为他想让像我这样的人，消除对马来西亚华人的偏见，或者要马来人从华人态度中学到一些好的东西，进而确保这个国家进步。

《对话能避免偏见》（Dialog Untuk Hindari Prejudis ）原文：

Al-Quran ada menyatakan, kadangkala ada perkara yang kita tidak suka, ia baik bagi kita. Dan kadangkala, ada perkara yang kita suka, ia tidak baik bagi kita. Sesungguhnya Allah itu lebih tahu pada perkara yang kita tidak tahu (Surah al-Baqarah 2: 216) 
 
Dengan firman Allah itu, saya cuba mencari hikmah di sebalik isu UEC yang menjadi perbincangan tajam dalam media sosial, terutama dalam wacana politik pasca Pakatan Harapan memerintah Malaysia. 
 
Dengan kejadian itu, saya semakin mengenali rakan-rakan berbangsa cina yang mempunyai semangat patriotik Malaysia yang agak kuat. Sebelum ini, pengetahuan saya tentang budaya masyarakat Cina hanya dari sudut pakaian. Namun kini, sudah melebar kepada mengetahui budaya dan semangat setia kawan mereka. 
 
Isu UEC yang wujud permainan politik di sebaliknya ternyata menggerunkan saya. Iaitu, apabila kelihatan dua kalangan yang ekstrim yang membawa bendera bangsa; Melayu dan Cina. Setiap pihak, seperti tidak dapat dicari titik kesamaan. Lebih saya takut, apabila saya dapat lihat ada pihak mula mempertikaikan semangat patriotik sesama warganegara. 
 
Sebagai orang yang mendapat pendidikan dari dua negara luar; Pakistan dan Mesir, saya dapati masyarakat di sana saling bertembung, malahan berbunuh-bunuhan, walhal mereka satu bangsa dan satu agama. Perbezaan, hanya kerana mazhab dan aliran pemikiran politik, tetapi di atas mimbar jumaat, satu pihak menuduh kafir kepada pihak yang lain, demikian juga sebaliknya. 
 
Pengalaman berada di dua negara ini, saya amat berharap agar ia tidak berlaku di negara ini. Saya berbangsa Melayu, tidak wajar memusuhi bangsa India, Cina, Kadazan dan Iban yang merupakan sesama warganegara, demikian juga bangsa lain terhadap saya yang berbangsa Melayu. 
 
Pada saya, semua individu warganegara tidak kira apa bangsa, anutan agama dan warna kulit; semua pihak perlu ada kesediaan untuk membangunkan negara ini, bukan saling mewujudkan prejudis yang boleh menghancurkan. 
 
LAWATAN 
 
Saya percaya dengan amalan dialog. Perkara ini sering menjadi pesanan seorang ulama terkenal bernama Dr Abdullah bin Bayyah yang berasal dari Mauritania. Terutama, dari sudut pengalaman, saya pernah memusuhi masyarakat beragama kristian. Namun, prejudis saya terhadap penganut agama itu hilang, apabila saya dijemput hadir berdialog dengan rakan-rakan yang beragama kristian. 
 
Justeru, isu UEC yang agak ketat ini, saya mengambil pendekatan dialog. Saya hadir dalam forum di UM anjuran persatuan pelajar, dan membuat hubungan dan berdialog bersama teman-teman LLG Cultural Development Centre bertempat di Jalan Maharajalela dan Ibu Pejabat Dong Zong bertempat di Kajang. 
 
Walaupun saya seorang sahaja berbangsa melayu, tetapi pertemuan kami itu, saya tidak merasakan saya seperti golongan yang terasing bagi mereka. Saya merasakan, saya sebilangan dari keluarga mereka. Mereka meraikan dan menjawab segala persoalan saya dengan baik. Hati saya terdetik, mengapa semangat patriotik mereka dipertikaikan, sedangkan mereka mempunyai sikap yang begitu baik dengan saya. 
 
Menariknya lagi, apabila saya pulang, akan ada satu pesanan whatsapp dari salah seorang dari mereka yang mengucapkan terima kasih. Perkara ini, tidak pernah saya dapat dari pengalaman berkawan dengan rakan-rakan sebangsa dengan saya. Pada saya, budaya ini tidaklah dianggap serius dalam masyarakat melayu, tetapi kemungkinan ia dianggap penting bagi mereka yang berbudaya cina. Saya beranggapan begitu, kerana bukan sekali, malahan agak banyak kali juga saya hadir sebarang program melibatkan kawan-kawan berbangsa cina, mereka akan lakukan perkara yang sama. Allah sahaja lebih mengetahu. 
 
DIALOG 
 
Dalam dialog, banyak perkara yang saya bangkitkan dan mereka memberikan jawapan dengan baik. Namun, ada beberapa perkara yang menarik minat untuk saya ambil perhatian. Itupun, kerana ia melibatkan pengalaman hidup saya sendiri. 
 
Antara yang menarik minat saya, malah saya kongsikan pengalaman itu dengan mereka, iaitu semasa saya baru pulang dari belajar dari al-Azhar. Iaitu, suatu hari penghawa dingin di rumah saya rosak. Dua orang tukang baiki dari bangsa cina telah datang ke rumah saya. Saya menyediakan tiga gelas teh dan sedikit kuih untuk dihidangkan kepada mereka anggap sebagai tetamu. 
 
Setelah mereka siap membaiki, saya jemput mereka minum. Semasa mereka duduk, mereka seperti teragak-agak untuk menjamah kuih dan minuman yang disediakan. Saya bertanya, mereka memberitahu bahawa mereka tidak pernah diberikan layanan sebegitu sebelum ini. Andai mereka diberikan hidangan, selalunya hanya air kotak atau air tin sahaja. 
 
Saya menjelaskan bahawa saya seorang berbangsa Melayu yang beragama Islam. Islam yang saya belajar, tidak pernah ajar diskriminasi keagamaan terhadap kalangan yang berbeza anutan agama, jauh sekali berbeza bangsa dan budaya. 
 
Sebenarnya, kepercayaan ini lahir ekoran dari amalan Islam yang diamalkan oleh masyarakat Melayu yang jauh berbeza dengan amalan islam yang diajar oleh Nabi. Pada mereka, pinggan dan gelas yang digunakan oleh orang bukan Islam yang makan babi, tidak boleh digunakan. Ini ternyata berbeza dengan hadis yang menyatakan tidak salah digunakan pinggan dan gelas tersebut. Yang disuruh basuh itu, hanya basuh biasa, sepertimana dibasuh pinggan dan gelas yang kotor selepas digunakan. 
 
Peliknya, ada sebilangan orang Melayu tertentu berfikiran begitu, sedangkan dalam masa yang sama, mereka selalu makan dan minum di kedai mamak, yang pinggan dan gelas itu digunakan juga oleh non muslim yang makan babi. 
 
Ya, ini bukan isu Islam, tetapi kedangkalan sebilangan kecil masyarakat melayu terhadap Islam. Kedangkalan itu, menjadikan Islam dilihat agama yang jauh dari masyarakat selain Melayu. 
 
MASAKAN 
 
Saya turut berkongsi cerita bahawa di Kelana jaya, ada seorang mak cik berbangsa Cina dan saya yakin tidak beragama Islam yang beliau masak kuey teow goreng agak sedap. Dia hanya ambil satu lot memasak dalam sebuah kedai mamak. 
 
Suatu hari, saya ke sana bersama dengan rakan-rakan muslim Melayu yang lain. Saya meminta sepinggan kuey teow goreng masakan makcik Cina itu, tetapi dilihat ganjil oleh rakan-rakan muslim melayu saya yang lain. Mereka tanya, apakah ia halal? 
 
Saya menjawab, bahawa Islam haramkan babi. Makcik itu masak kuey teow goreng kerang sahaja, tak ada babi dalam tu. Jadi, kenapa pula nak kata haram? 
 
Mereka bertanya lagi, bahawa masakan itu dimasak oleh orang bukan Islam. Saya menjawab dengan satu persoalan, bahawa Nabi saw dibesarkan dalam rumah bapa saudaranya yang bernama Abu Talib yang tidak beragama Islam. Justeru, apakah Nabi saw makan masakan di rumah Abu Talib itu haram? 
 
Demikian juga, Nabi saw pernah dihadiahkan daging kambing yang telah dimasak oleh seorang perempuan Yahudi. Nabi saw makan daging itu. Nabi juga pernah diberikan hadiah keju dari masyarakat Najran yang beragama Kristian, dan Baginda saw makan keju itu. Persoalannya, apakah Nabi saw melakukan perkara yang haram? 
 
Persoalan tersebut, tidak dapat dijawab oleh rakan-rakan muslim Melayu saya. Justeru, saya simpulkan bahawa masalah besar yang berlaku dalam masyarakat melayu muslim di Malaysia bukan kerana agama Islam, tetapi cara mereka memahami islam dalam kerangka yang salah. Kesannya, melahirkan prejudis muslim terhadap non muslim di Malaysia atas alasan agama. 
 
PENUTUP 
 
Semasa saya kecil dahulu, ketokohan Tok Guru Nik Abdul Aziz amat memberi kesan pada hidup saya. Dengan demikian, saya memilih untuk belajar di Pakistan dan Mesir, kerana kedua-dua negara ini adalah tempat Tok Guru mendapat ilmu. 
 
Antara perkara yang banyak memberi kesan pada hidup saya, apabila beliau sering kali menyatakan kekaguman beliau terhadap masyarakat Cina, sehinggakan kerajaan Kelantan dalam era pemerintahan beliau pernah meluluskan peruntukan untuk membuat masjid yang bercirikan senibina dan budaya Cina. 
 
Beliau juga kerap kali menyebut bahawa beliau berharap suatu masa nanti, ada Perdana Menteri di Malaysia berbangsa Cina, asalkan beragama Islam. Alasan beliau, bangsa Cina adalah bangsa yang rajin bekerja dan mampu membangunkan ekonomi negara dengan baik. 
 
Saya kadangkala berfikir, mengapa Tuan Guru Nik Abdul Aziz dahulu sering mengungkap begitu? Mungkin sengaja diungkap begitu kerana beliau mahu mengajar orang seperti saya agar hapuskan prejudis terhadap bangsa Cina di Malaysia atau orang Melayu seperti saya perlu belajar sesuatu yang baik dari sikap bangsa Cina, andai mahu memastikan negara ini boleh maju berbanding negara lain. 

• 万吉