7月21日,我被安排到马六甲一座清真寺传教演讲。这是榴梿洞葛州议员与该清真寺联合计划已久的活动。这是该清真寺系列讲座,以带出伊斯兰赐福全人类的讯息──伊斯兰是人类救世主,是跨宗教、种族和国家的。
在活动开始前几天,一封带有伊党标志信开始流传──呼吁民众聚集以抗议我的讲座,也有类似内容的海报流传。开始时,我联系并询问主办方──是否要继续有关活动,或把讲座展期算了。主办方坚持要继续进行,我唯有遵从。
在活动进行前,主办方即州议员办事处及清真寺委员会,也得到了马六甲州宗教司局的批准信。马六甲首席部长阿德里也支持我的讲座应如常进行。
当天,我在诚信党友人护送下来到清真寺时,发现约有30名男子手持辱骂我的横幅。到清真寺后,我被安置在一个房间里。当傍晚祈祷时间要开始时,我走出房间准备祈祷。祈祷完后,主办方开始摆设主讲台。这时,那些示威者,一些衣著印有伊党和巫统标志──开始聚合在主讲台。
这时传来吆喝声, 清真寺内一片吵闹。在清真寺内,这些示威者不守礼仪。更糟糕的是,他们中的一些人发出了侮辱人的话语,在夹杂真主万岁的呼声中爆粗。那时,我离他们所包围的讲台不远。一些示威者认识我,一些则不认识。
这场骚动闹了近半个小时后,在警方控制下成功停止。之后,我在清真寺邀请下继续我的讲座。当我开始讲话时,示威者开始后退。大约15分钟后,所有示威者都退到清真寺外。
就个人而言,我认为这些行动明显来自伊党。这是因为在活动开始前四天,伊党马六甲州联委会发出了一封正式信函,动员党员到场抗议,以迫使我的讲座被取消。看来伊党对我非常不满。更何况,一个月前我与伊党及一些亲伊党的组织就有一些争议。
暴力不敌论述
首先,我在al-Hijrah电视台的一个节目上,批评了大马穆斯林连线(ISMA)主席指控伊斯兰在希盟执政下受威胁的言论。其次,我在同一节目中也批评郑全行博士指控希盟受伊斯兰自由主义影响的言论。第三,我愿意与伊党宗教师理事会主席辩论,针对其发出的必须推翻希盟政府的法规声明。第四,我对伊党署理主席的批评,其声称伊斯兰是禁止公布财产的,我就批评其论述是引用假的圣训。
我在演讲中强调,基于伊斯兰是为了打造良好社会文化,因此有三个要点。首先,我强调穆斯林在维护伊斯兰良好形象的重要性。其次,伊斯兰王朝──安达鲁西亚(Andalusia)的毁灭历史,是因穆斯林无法尊重不同的看法。第三,需从先知教义中看待伊斯兰,而非仅从马来社会诠释来理解。
在我看来,如果讨论和交流的文化能融合在穆斯林社会,伊斯兰就能打造一个良好的社会文化。这是因为暴力无法与论述对抗。在人类历史上,真理从来就不曾因为暴力而确立。
在先知穆罕默德的实践中,先知与犹太人和基督徒的分歧,是通过说理来解决。《可兰经》曾指先知与来自麦地那一个基督教派的12神职人员辩论有关耶稣的课题──即耶稣是否是神,或者只是如穆罕默德般,是众多先知之一。
在阿拔斯王朝,当穆斯林社会对不同的意见勇于辩论时,我们发现伊斯兰知识受到极高的推崇。其结果是诞生了令穆斯林引以为荣的伟大人物,例如带动医学领域发展的伊本西那(Ibn Sina);天文学的卡拉里米(al-Khawarizmi);音乐领域的法拉比(al-Farabi)等等。
对抗权力塑造的恐惧
同样,我们也会发现伊斯兰知识倒退时,就是当知识被权力所限制,并打造出恐惧文化,如指控他人偏离教义、异教徒及叛教者。这可从先知逝世初期的卡瓦里教派(Khawarij)实践中反映出来。结果,这时期伊斯兰发展缓慢,而更多是战争及流血。
总结而言,在欧洲启蒙运动前,教会拥有庞大的权力。他们阻止有违他们思维的知识传播。他们不仅使用权力,也制造恐惧,结果欧洲陷入黑暗时代。对抗这些权力及恐惧文化是如此的强烈。当反抗者成功后,欧洲文明也日益强盛起来。最终,我们看到如今的英语社会被视为知识社会。这是我们要打造知识文明应努力学习的方向。
《知识将因恐惧而退化》(Ilmu terbantut kerana ketakutan)原文:
Pada 21 Julai, saya dijadualkan untuk berceramah agama di salah sebuah masjid di Melaka. Program anjuran ADUN Durian Tunggal dengan kerjasama masjid terbabit sudah lama dirancang. Ceramah ini merupakan jelajah masjid untuk membawa mesej Islam sebagai rahmat sekalian alam – Islam agama penyelamat kepada manusia, merentasi anutan agama, kaum dan bangsa.
Beberapa hari sebelum program ini berlangsung, satu surat berlogo PAS tersebar - kerahan agar berhimpun untuk membantah ceramah saya. Satu poster kerahan yang sama turut tersebar.
Pada peringkat awal, saya menghubungi dan bertanya pihak penganjur – apakah pihak penganjur mahu teruskan, atau ditangguh sahaja program ceramah terbabit. Pihak penganjur bertegas untuk meneruskan. Saya akur dengan keputusan pihak penganjur.
Sebelum program berlangsung, pihak pejabat ADUN dan jawatankuasa masjid telah mendapat surat kebenaran dari Jabatan Mufti Negeri Melaka. Pihak Ketua Menteri Melaka, YB Adly Zahari turut memberikan sokongan agar ceramah saya pada malam itu berjalan seperti biasa.
Halangan
Saya sampai di masjid dengan dikawal oleh sebilangan rakan dari parti AMANAH. Ketika hampir dengan masjid, saya mendapati lebih kurang 30 orang lelaki memegang sepanduk yang termaktub ungkapan kesat terhadap saya.
Sejurus sampai masjid, saya ditempatkan di sebuah bilik dalam masjid. Saya keluar dari bilik tersebut, apabila solat maghrib mahu dimulakan.
Selesai solat sunat maghrib, kelihatan meja ceramah dikeluarkan. Ketika itu, semua pendemo – ada sebilangan mereka memakai baju berlogo PAS dan UMNO – datang berkerumun ke meja terbabit.
Terdengar laungan dan kebisingan dalam masjid. Mereka tidak lagi menjaga adab ketika berada dalam masjid. Lebih parah, apabila ada dari kalangan mereka mengungkapkan kata kesat, mencarut dengan disulami laungan takbir. Ketika itu, saya berada tidak jauh dari meja yang dikerumuni mereka. Ada sebilangan pendemo yang mengenali saya, dan tidak kurang juga dari kalangan mereka yang tidak mengenali saya.
Kekecohan yang dikawal oleh pihak polis berjaya diredakan setelah hampir setengah jam. Selepas itu, saya diminta pihak masjid untuk meneruskan ceramah saya. Apabila saya memulakan ceramah, kelihatan pendemo semakin berundur. Dalam lebih kurang 15 minit kemudian, didapati semua pendemo sudah berada di luar masjid.
Secara peribadi, saya berpendapat bahawa serangan ini amat ketara datang dari PAS. Ini kerana, empat hari sebelum majlis terbabit, satu surat rasmi telah dikeluarkan oleh PAS Melaka – mengerah ahli partinya agar turun semaksima mungkin untuk memastikan program ceramah saya itu dibatalkan.
Kelihatan pihak PAS amat marah terhadap saya. Apatah lagi, sebulan sebelum itu terdapat beberapa isu yang melibatkan saya terhadap PAS dan terhadap badan-badan yang bersimpati dengan mereka.
Pertama, isu kritikan saya terhadap Presiden ISMA dalam rancangan Analisis di TV al-Hijrah ketika menjawab tuduhan, kononnya Islam terancam di bawah kerajaan Pakatan Harapan. Kedua, kritikan saya terhadap Dr.Ridhuan Tee dalam rancangan yang sama, menjawab tuduhan kononnya Pakatan Harapan ini dipengaruhi Islam Liberal. Ketiga, kesediaan saya berdebat dengan ketua Dewan Ulama PAS Pusat dalam isu fatwa beliau bahawa menjatuhkan kerajaan Pakatan Harapan sebagai wajib. Keempat, isu kritikan saya terhadap Timbalan Presiden PAS yang mendakwa bahawa pengisytiharan harta dilarang dalam agama – saya kritik dengan mendakwa, sumber beliau itu berasal dari Hadis palsu.
Hujah vs Ketakutan
Dalam membudayakan masyarakat yang baik berasaskan Islam, saya menekankan tiga perkara utama dalam syarahan saya.
Pertama, saya menekankan kepentingan muslim menjaga imej baik agama Islam. Kedua, sejarah kejatuhan kerajaan Andalusia di era pemerintahan muslim dahulu disebabkan sikap penduduk muslim yang tidak dapat meraikan perbezaan pendapat. Ketiga, keperluan melihat Islam dari ajaran Nabi, bukan melihat penafsirannya dari kaca mata masyarakat Melayu sahaja.
Pada saya, semua ini boleh terjadi jika budaya berhujah dan wacana sebati dalam masyarakat umat Islam. Ini kerana, hujah tidak boleh dilawan dengan kekerasan. Dalam sejarah manusia pun, kebenaran tidak pernah tertegak dengan kekerasan.
Dalam amalan Nabi pun, perbezaan Nabi dengan agamawan Yahudi dan Nasrani diselesaikan secara berhujah. Al-Quran mengisahkan bahawa Nabi saw pernah berhujah dengan 12 orang agamawan dari salah satu aliran Nasrani di Madinah dalam isu melibatkan Nabi Isa – apakah Nabi Isa itu adalah Tuhan, atau sekadar seorang manusia berdarjat Nabi seperti Nabi Muhammad.
Pada dinasti Abbasiyyah juga, kita dapati Islam semakin dikagumi dari sudut keilmuan, apabila masyarakat muslim ketika itu berhadapan dengan perbezaan pendapat dengan hujah. Kesannya, lahir tokoh-tokoh kebanggaan umat, seperti Ibn Sina yang mencetuskan perbincangan ilmu perubatan; al-Khawarizmi yang mencetuskan perbincangan ilmu astronomi; al-Farabi yang mencetuskan wacana ilmu muzik dan ramai lagi.
Pun begitu, kita akan mendapati kemandulan ilmu dalam sejarah umat Islam berlaku, apabila budaya ilmu telah dikongkong dengan kuasa dan budaya membina ketakutan, seperti tuduhan sesat, kafir dan murtad (terkeluar dari Islam). Hal ini dapat dilihat dalam amalan kalangan Khawarij yang berlaku di awal kewafatan Nabi saw. Implikasinya, di era itu perkembangan ilmu Islam agak lembab, tetapi yang banyak berlaku adalah peperangan dan pertumpahan darah.
Penutup
Sebelum pencerahan Eropah, kelompok gereja memegang kuasa. Mereka menghalang sebarang penyebaran ilmu yang menyalahi pemikiran mereka. Bukan sekadar dengan kuasa, malah membina ketakutan. Kesannya, Eropah berada dalam kegelapan ilmu.
Penentangan terhadap penguasa dan terhadap ketakutan ini berlaku dengan begitu hebat. Apabila kejayaan berpihak kepada yang melawan, menyebabkan tamadun semakin berkembang. Kesannya, masyarakat yang berbahasa Inggeris kini dianggap sebagai masyarakat berilmu.
Demikianlah usaha yang harus dicontohi masyarakat kita dalam pembinaan tamadun ilmu pada hari ini.